Εκδήλωση του συλλόγου «Άγιος Νικόλαος ο Αποδημητής ο Στειριώτης» με κεντρική εισήγηση: «Η πνευματικότητα του Νικολάου στη Κάτω Ιταλία ως παρουσία Ελληνικότητας»
Με επιτυχία έλαβε χώρα και φέτος η εκδήλωση στο Στείρι που διοργάνωσε ο σύλλογος «Άγιος Νικόλαος, ο αποδημητής, ο Στειριώτης» ο οποίος τελεί υπό την προεδρία της ελλογιμοτάτης κ. Δήμητρας Πρέντζα- Συργιάννη. Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης, ο κ. Κεσέν Συράκος-Ιωάννης, ιστορικός, παρουσίασε ένα μέρος της εργασίας του σε σχέση με το Βίο και τη Πολιτεία του σπουδαίου τούτου γόνου της Στειρίδας γης. Η θεματική της ομιλίας είχε να κάνει με τη πνευματικότητα του Νικολάου στην Κάτω Ιταλία ως παρουσία ελληνικότητας.
Πρέπει να σημειωθεί ότι ο κ. Κεσέν εργάζεται πάνω σε αυτό το θέμα, έπειτα από αίτημα του διοικητικού συμβουλίου του συλλόγου. Στόχος της μελέτης αυτής η οποία όταν ολοκληρωθεί θα προωθηθεί προς έκδοση με στόχο τη γνωριμία του Έλληνος τούτου αγίου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας με το αγιόφιλο πλήρωμα της καθ’ ημάς πατρίδος και την εν τέλει απόδειξη όχι μόνο της ελληνικότητας του εν λόγω ιστορικού προσώπου αλλά και της αδιαμφισβήτητης Ορθοδοξίας του.
Ο κ. Κεσέν παρουσίασε αναλυτικά τον βίο του ανδρός, ξεχωρίζοντας πρωτίστως, τις πλαστές από τις γνήσιες αγιολογικές πηγές. Σε σχέση με τον Βίο και την Πολιτεία του Νικολάου, διαθέτουμε δύο διηγήσεις και μια πλαστή ιστορία ενός ανώνυμου συγγραφέως. Το έργο αυτό, προϊόν της δυτικής φαντασίας, αποτελεί γέννημα των συγκρούσεων μεταξύ Ορθοδόξων και Παπικών στη γη της Κάτω Ιταλίας η οποία κυριεύθηκε από τους φιλοπαπικούς Νορμανδούς οι οποίοι και προώθησαν (συχνά με τη βία) το σχέδιο του εκλατινισμού των ορθόδοξων κοινοτήτων που βρίσκονταν στην περιοχή. Έτσι, η διήγηση αυτή παρουσιάζει τα χρόνια του Νικολάου στη μονή του Οσίου Λουκά ως μαρτυρικά, από τα «βασανιστήρια» που υπέστη ο νεαρός Στειριεύς από τους μοναχούς της μονής. Παρά ταύτα, το κείμενο ανήκει στη φιλο-παπική προπαγάνδα, δεδομένου του ότι πρωτίστως ανήκει χρονολογικά σε μια ύστερη περίοδο (σχεδόν πενήντα έτη από την κοίμηση του Νικολάου) ενώ τα στοιχεία αυτά απουσιάζουν από τον αδιαφιλονίκητα έγκυρο Βίο που φέρει ως συγγραφέα τον διάκονο Αδελφέριο, ο οποίος γνώριζε προσωπικά τον Νικόλαο ο οποίος σε μια επίσημη αναφορά, νομικού χαρακτήρα, παρουσιάζει τον Βίο του Νικολάου στον τοπικό επίσκοπο Βυζάντιο. Επίσης, στη βυζαντινή εικόνα του Νικολάου που διασώζεται (έργο βυζαντινού εργαστηρίου της Κάτω Ιταλίας) κυκλούται η ολόσωμη μορφή του από σκηνές του βίου του οι οποίες κάνουν αναφορά στη διήγηση του Αδελφερίου ενώ δεν υφίσταται καμία σχέση με τα ψευδή στοιχεία της μεταγενέστερης διήγησης.
Επιπροσθέτως, έγινε μνεία στη δραστηριότητα του Νικολάου στην Κάτω Ιταλία: τονίσθηκε το εσφαλμένον του χαρακτηρισμού «σαλό» που δόθηκε στον Νικάλαο από τους Δυτικούς ενώ απεναντίας τονίστηκε ότι η φαινομενικά σαλή πράξη της συνεχούς προσευχής του «Κύριε Ελέησον» από τον Νικόλαο αποτελεί πειστήριο των μοναχικών διδαγμάτων- απόρροια της παραμονής του Νικολάου στη Μονή του Οσίου Λουκά, στην οποία κατά τον Αδελφέριο «διεξήγαγε βίο αγγελικό». Πρόκειται για ένα ουσιαστικό κριτήριο που δεικνύει τη μοναχική ιδιότητα του Νικολάου που έγκειται στις αρχαίες καταβολές του Ορθόδοξου μοναχισμού και ειδικότερα στην αδιάλειπτη νοερά προσευχή. Ακόμα, κάτι τέτοιο αποδείχτηκε συγκρίνοντας το βίο του Νικολάου με αυτόν του Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου, πατέρα της νοεράς προσευχής, που παρουσιάζουν έντονη σχέση σε διάφορα σημεία. Στοιχεία, ακόμα, της ελληνικότητας του «μικρού τη ηλικία, σπουδαίου τω φρονήματι» Στειριέως, εντοπίζονται στη διδασκαλία του προς τα μικρά παιδιά που τον ακολουθούσαν στην Κάτω Ιταλία: ενώ αυτά προσεύχονται στα λατινικά, γλώσσα που τους επιβλήθηκε από τους κατακτητές, ο Νικόλαος εμμένει λέγοντάς τους να ψάλλουν στην Ελληνική, τη γλώσσα των πατέρων τους.
Κλείνοντας, κατέληξε στην άποψη ότι το ιστορικά ορθότερον θα ήταν αν ο Νικόλαος λάμβανε το προσωνύμιο «Ιεραπόστολος» παρά «Αποδημητής» αφού όπως φαίνεται από τα αγιολογικά κείμενα που διαθέτουμε, η ιερά του ξενιτεία έγκειτο σε λόγους αφυπνιστικούς, παρά σε λόγους απλώς αποδημητικούς, πόσο μάλλον προσκυνηματικούς.
Τέλος, η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με παραδοσιακή μουσική από τη Σμύρνη και τα παράλια της Μ. Ασίας, θυμίζοντας τις αλλοτινές ελληνικές πατρίδες, όπου ομιλούνταν η ελληνική γλώσσα και έκαιγε για αιώνες το λιβάνι της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου